Nasze serca należą od dawna do tej smugi przeszłości, gdzie skrywają się zagadki i tajemnice dawnych wieków. Jest ich tak wiele, że spotkania Koła odbywające się w bibliotece od maja 2017 roku nie tylko nie wyczerpały ich zasobu, ale wręcz odwrotnie. Prawie każdy panel dyskusyjny to nowe pytania, na które pragniemy znaleźć odpowiedź.
Nazwa naszego Koła nawiązuje do rodziny Lanckorońskich, którzy pieczętowali się herbem „Zadora”. Do ich dóbr należało też większość wsi Gminy Kłaj: Brzezie, Szarów, Dąbrowa, Grodkowice, Gruszki i Łysokanie.
Spotykamy się w bibliotece w Kłaju, bo właśnie tu większość z nas poszukiwała już wcześniej różnych informacji związanych z przeszłością najbliższej okolicy. Oprócz spotkań stacjonarnych organizujemy też wyjścia w teren, znajdujemy i oglądamy ciekawe miejsca i obiekty.
Jeżeli Wy też pasjonujecie się dziejami naszego regionu, chcecie wspólnie odkrywać nowe karty naszej lokalnej historii, dyskutować, dzielić się przemyśleniami, to zapraszamy…
E-mail: rkhzadora@gmail.com
Publikacje:
Wędrówki dalekie i bliskie.
Dziedzictwo kulturowe Gminy Kłaj
Kłaj 2019
Tożsamość mieszkańców naszej gminy zdefiniowana jest nie tylko przez obrzędy i zwyczaje ale również przez dziedzictwo materialne. W książce „Wędrówki dalekie i bliskie. Dziedzictwo kulturowe Gminy Kłaj” znajdziecie Państwo teksty przygotowane przez członków Regionalnego Koła Historycznego „Zadora” informujące o dawnych zwyczajach (sobótki, Zapusty, jazda po Cyganach, chodzenie po Szczodrokach, po Śmiguście), pieśniach śpiewanych tylko na naszym terenie, o podejściu naszych przodków do kwestii wody i ognia.
Książka zawiera również rozdziały poświęcone zabytkom z terenu gminy Kłaj, informacje o dawnych przeprawach promowych, cmentarzach wojskowych oraz historii jednostki wojskowej w Kłaju.
Da się zauważyć, że tradycje i kultura, w której dzisiaj żyjemy to pewna ciągłość, następstwo pokoleń, które przenoszą w przyszłość dorobek dawnych wieków.
Wędrówki dalekie i bliskie.
Pejzaż kulturowy Gminy Kłaj
Kłaj 2020 r.
Nowa książka Regionalnego Koła Historycznego “Zadora” pt. “Wędrówki dalekie i bliskie. Pejzaż kulturowy gminy Kłaj” zawiera wyimki z dziejów naszej gminy. Znajdziecie tam Państwo artykuły przybliżające historię ochronki w Grodkowicach, dzieje kombinatu tartacznego oraz poczty w Kłaju, a także nieistniejącej już cegielni w Dąbrowie. Przeczytacie także o dawnych miejscach pochówku w Brzeziu, siedemnastowiecznych sporach granicznych w Łężkowicach oraz o mieszkańcach naszych wsi z XVI i XVII w. wspomnianych w rejestrach poborowych.
Książka zawiera również ciekawe informacje o tym, jak budowa drogi z Wieliczki do Bochni wpłynęła na życie mieszkańców okolicznych wsi oraz podsumowanie badań członków Koła na temat kapliczki Matki Boskiej w Brzeziu.
Ta książka to nie tylko historia, ale też ciekawy przykład przemian jakie działy się w przeszłości i ciągle dzieją się wokół nas. Przemian czasem niedostrzegalnych, które jednak pozostawiły trwałe ślady swojej aktywności w dziedzictwie materialnym, namacalnym a czasem tylko w ludzkiej mentalności i spojrzeniu na rzeczywistość.
Książka powstała w ramach projektu pod tym samym tytułem dzięki dofinansowaniu ze środków Gminy Kłaj. Zawiera teksty przygotowane podczas kwerend, wywiadów i obserwacji prowadzonych przez członków RKH „Zadora”. Jak napisała we wstępie Pani Małgorzata Janczur: „Nawet jeśli nie ma już śladów dawnych czasów, warto je przypomnieć, kształtują bowiem naszą tożsamość. (…) W ramach budowania poczucia wspólnoty mieszkańców, staraliśmy się przedstawić fakty historyczne z każdej miejscowości naszej gminy. (…) Przekazujemy Państwu książkę – zeszyt drugi Rocznika Wędrówek dalekich i bliskich licząc, że refleksja nad bohaterstwem codziennego życia i heroizmem śmierci przeszłych pokoleń, pozwoli zobaczyć nasze „trudności” w spokojnej perspektywie”.
Wędrówki dalekie i bliskie.
Krajobraz kulturowy Gminy Kłaj
Kłaj 2021 r.
Tematem książki jest dziedzictwo materialne i niematerialne Gminy Kłaj. W dziewięciu artykułach znajduje się wiele ciekawych informacji. Jest rozdział poświęcony przymusowej pracy więźniów polskich i żydowskich w obozie Munitionslager Klaj, artykuł o ciężkim trudzie rolników, którym w XIX wieku pomagał święty Walenty i parowa lokomobila, są strony opowiadające o przedwojennym witrażu z kościoła parafialnego w Brzeziu, a także te poświęcone historii szkoły z tej miejscwości i nauczycielom, którzy przez 125 lat jej istnienia starali się sprostać zadaniom związanym z tym trudnym zawodem.
Zainteresowani dowiedzą się wielu ciekawych rzeczy o pochodzeniu nazw występujących w naszych okolicach, jako o wytworze wyobraźni naszych przodków, przeczytają też o zbrodniach popełnianych na naszym terenie od czasów średniowiecza do początku XX wieku.
Autorzy przyglądają się też nielicznym kapliczkom schowanym we wnękach naszych domostw, o które przez dziesięciolecia dbali nasi ojcowie i dziadowie.
Książka zwiera informacje o każdej miejscowości z naszej gminy. Powstała w ramach projektu “Wędrówki dalekie i bliskie. Krajobraz kulturowy Gminy Kłaj” dofinansowanego przez Gminę Kłaj.
WĘDRÓWKI DALEKIE I BLISKIE.
PANORAMA KULTUROWA GMINY KŁAJ
Kłaj 2022
Członkowie Regionalnego Koła Historycznego “Zadora” zadbali o to, by przeszłość nie odeszła w zapomnienie, ale była świadomym aspektem naszego dziedzictwa. Przedstawiamy Państwu czwarty tom rocznika “Wędrówki dalekie i bliskie. Panorama kulturowa Gminy Kłaj”, który zawiera artykuły związane z historią i kulturą naszego regionu.
Z książki dowiemy się co wiąże Gminę Kłaj z potężnym “zimnowojennym” system łączności telefonicznej ROKADA, przebiegającym od Moskwy przez Przemyśl, Kraków i Pragę aż do Berlina. Zobaczymy, jakie tajemnice skrywają “zatopione” w ziemi obiekty znajdujące się przy drodze krajowej nr 4? Rozwikłamy też kilka zagadek etnograficznych. Z artykułu o gwarze Szarowa i okolic zaczerpniemy informacje czym lub kim były sałyga, babizna, ciumrok, kto mógł źwajdać lub pyrtać. W rozdziale o “Przeżytkach” odnajdziemy wiadomości o działalności Jana Świętka – etnografa pochodzącego z Targowiska, który w swoich pracach zawarł m.in. podania. przysłowia i opowiastki dotyczące wierzeń i zwyczajów znanych w końcu XIX wieku w każdej wiejskiej chałupie z terenu Nadrabia. Czwarty rocznik “Wędrówek” przybliży nam także działalność szkoły w Brzeziu począwszy od czasu II wojny światowej do lat 60-tych XX wieku. Odnajdziemy tu również informacje na temat bitwy, która w listopadzie 1914 roku rozegrała się pod Grodkowicami pomiędzy wojskami austro-węgierskimi a rosyjskimi. Na koniec można przeczytać artykuł zatytułowany “Zagadka Wenedów”, w którym autor snuje przypuszczenia na temat dawnych ludów zamieszkujących przed dwoma tysiącami lat nasze tereny.
Książka powstała w ramach projektu “Wędrówki dalekie i bliskie. Panorama kulturowa Gminy Kłaj” dofinansowanego ze środków Gminy Kłaj.